Recenzje uczniów NPRC - 5

            Recenzja książki Margaret Atwood "Opowieść podręcznej"

Każdy miłośnik książek o tematyce science - fiction, zawierającej elementy antyutopii powinien przeczytać dzieło Margaret Atwood "Opowieść podręcznej". Utwór ten porusza temat ważny, jakim jest godność oraz wolność człowieka, a w szczególności szacunek do kobiet i ich ciała.

Fabuła toczy się w Republice Gilead na północy Stanów Zjednoczonych, gdzie panują surowe zasady, a społeczeństwo podzielone jest na pewne grupy zadaniowe. Jedną z takich zbiorowości tworzą podręczne - płodne kobiety odpowiedzialne za rodzenie dzieci dla Komendantów i ich Żon, które nie mogą zajść w ciążę. Podręczne nie mogą patrzeć na siebie nawzajem ani wyrażać własnego zdania. Muszą posłusznie wykonywać polecenia Żony i Komendanta, a ich postawa na ogół jest bierna i uległa. Ważny aspekt w ich codzienności stanowi religia. Co jakiś czas odbywają się spotkania, na których odmawiane są modlitwy o zajście w ciążę. W tym ortodoksyjnym społeczeństwie każdy bunt czy sprzeciw jest surowo karany, najczęściej śmiercią. Egzekucje nieposłusznych mają być przestrogą dla innych. Powieść napisana jest w narracji pierwszoosobowej, którą prowadzi jedna z podręcznych imieniem Freda. Dziewczyna przedstawia nam trudną rzeczywistość wszystkich kobiet, których rola została sprowadzona do wykonywania poleceń ich przełożonych. Podręczne w tej powieści są traktowane przedmiotowo - jedynym ich celem jest zajście w ciążę i urodzenie dziecka. Gdy okaże się, że któraś z nich nie może zostać zapłodniona, wysyła się ją do Kolonii, gdzie jest miejsce dla "Niekobiet". Najgorszy w codziennym cierpieniu tych postaci jest fakt, że one doskonale pamiętają swoje życie, które prowadziły wcześniej. Nieraz były one matkami, żonami, chodziły do pracy i cieszyły się wolnością wyboru, która została całkowicie potępiona. Każda bohaterka, którą poznajemy, ma swoją historię. Losy Fredy przybliżają nam wizję świata, w którym człowiek został zniewolony i zmuszony do całkowitego posłuszeństwa. Jednak ludzie w skrajnych sytuacjach, gdy nie mają już nic do stracenia, potrafią zdecydować się na radykalne kroki, by choć na chwilę zaznać szczęścia. Taką postawę przyjmuje główna bohaterka, która postanawia zawalczyć o to, co zostało jej odebrane.

W tej książce nie znajdziemy obrazów, w których pełno jest krzyku czy agresji. Nie ma masowych buntów, które dają nadzieję na lepsze jutro. Każda kobieta zdaje sobie sprawę, że jest w sytuacji bez wyjścia, zdana na łaskę lub niełaskę Komendanta i jego Żony. Spokój, jaki panuje w tym dziele, odzwierciedla beznadziejność sytuacji i tragizm kobiet.

Powieść dystopijna charakteryzuje się tym, że czytelnik czeka na odwrót sytuacji. Dzieje się tak również, gdy czytamy "Opowieść podręcznej". Lektura jest przyjemna, a odbiorca z niecierpliwością chce poznać dalszy bieg wydarzeń. Dzieło porusza wiele ciekawych wątków, które nie zawsze są przewidywalne i potrafią zaskoczyć. Nastrój, jaki tworzy autorka, umożliwia nam przeniesienie się do antyutopijnego społeczeństwa i odczucie emocji bohaterów. Jednocześnie pozycja ta pozwala nam pochylić się nad naszą codziennością i zmusza do refleksji, aby doceniać wolność i możliwość wyboru, by nie popełnić błędu bohaterów, którzy później wspominają:

"Wydawało się nam, że mamy wielkie problemy. Skąd mieliśmy wiedzieć, że jesteśmy szczęśliwi?"

Monika Sitarz kl. 2cg