PODSUMOWANIE

Szanowni Państwo

Nasz projekt dobiega końca. Był to czas niewątpliwie twórczy i rozwojowy. Mimo wielu trudnych sytuacji, które pojawiły się podczas realizacji naszych zadań projektowych, wszystko ukończyłyśmy z powodzeniem.

Jesteśmy z siebie dumne. Projekt dał nam więcej niż oczekiwałyśmy. Nie tylko od strony chemicznej, ale również pracy z zespole. Chciałybyśmy bardzo podziękować Pani Profesor Dagnie Lenartowicz-Dyczek, która nadzorowała nasze chemiczne poczynania i motywowała nas do działania.

Czego nauczył nas projekt? Zdecydowanie tego, że praca w grupie to podstawa. Komunikowanie się oraz podział obowiązków podczas wspólnej pracy są kluczowe w osiąganiu pożądanych celów. Doświadczyłyśmy również realnej chemii. Nie takiej w zadaniach czy na obrazkach w książce, ale w postaci reakcji, które zachodziły na naszych oczach. Spędziłyśmy również mnóstwo czasu na analizie badanych reakcji i opisywaniu doświadczeń. A przede wszystkim, wyciąganiu poprawnych wniosków z naszej pracy badawczej. Jest to niecodzienna kompetencja.

Teraz nazwy na etykietach naszych kosmetyków nie będą nam już tak obce. Będziemy świadomie wybierać to, co dobre dla naszego organizmu. Mamy nadzieję, że dzięki naszym chemicznym zmaganiom również i Państwo mieli okazję dowiedzieć się czegoś nowego. Bardzo dziękujemy za Państwa uwagę.

Zespół Projektu Chemicznego

Eksperymenty i kompetencje w Bielsku-Białej: Akrylany i parabeny

Akrylany i parabeny - czym są i czy te znajdujące się w kosmetykach są szkodliwe?

 

Kwas akrylowy to związek organiczny o wzorze CH₂=CHCOOH(C3H4O2). Jest on łatwopalny, silnie drażniący, może powodować:

  • podrażnienie, łzawienie i zaczerwienienie oczu,
  • kaszel,
  • duszności,
  • ból gardła,
  • podrażnienie dróg oddechowych,
  • zaczerwienienie i podrażnienie skóry

Jego nadmierne użycie może doprowadzić do zatrucia. Pochodne kwasu akrylowego, zwane inaczej akrylanami, to sole i estry kwasu akrylowego. Są to związki łatwo polimeryzujące ze względu na występowanie w ich strukturze aktywnego wiązania podwójnego. Są jednymi z najbardziej popularnych monomerów, wykorzystywanymi do produkcji polimerowych tworzyw sztucznych. Akrylany są wytwarzane na skalę przemysłową w wyniku reakcji estryfikacji kwasu akrylowego z odpowiednimi alkoholami. Najprostszym polimerem kwasu akrylowego jest kwas poliakrylowy (PAA). Popularnymi pochodnymi kwasu akrylowego są także poliakryloamidy. Dzięki zróżnicowanej budowie pochodnych kwasu akrylowego, spektrum zastosowań tej grupy związków jest bardzo szerokie. Wykorzystywane są jako składniki past do pielęgnacji obuwia, w chemii gospodarczej jako preparaty zapobiegające przed wilgocią, są stosowane w oczyszczalniach ścieków i uzdatnianiu wód. Ponadto PAA i jego pochodne znajdują również zastosowanie w produkcji pieluszek jednorazowych, detergentów i kosmetyków m.in. w lakierów utrwalających.

 
Parabeny to grupa organicznych związków chemicznych (estry kwasu 4-hydroksybenzoesowego), stosowana od lat 40 XX wieku w kosmetykach codziennego użytku, lekach i żywności jako środki konserwujące, hamują one bowiem rozwój drobnoustrojów. Do tej pory nie zostały opublikowane wyniki badań nad parabenami, które jednoznacznie wskazywałyby na ich toksyczne i szkodliwe działanie dla organizmu człowieka. Tak samo jak nie istnieją wyniki badań, które rozwiałyby wszelkie wątpliwości i potwierdzały, że parabeny są w pełni bezpiecznymi substancjami. Dowiedziono jednak, że mogą mieć działanie alergizujące.

Wykazują właściwości grzybostatyczne - działają przeciwko pleśniom i drożdżom, mają również niską aktywność przeciwbakteryjną. Różne parabeny wykazują różne jej stopnie  - z tego powodu często stosuje się je jako składnik mieszanki konserwującej w towarzystwie z np. fenoksyetanolem. Otrzymywane są poprzez estryfikację kwasu 4-hydroksybenzoesowego  z odpowiednimi alkoholami, w obecności kwasu siarkowego jako katalizatora.

Parabeny występują w postaci białego lub bezbarwnego proszku - są praktycznie bezzapachowe i bezsmakowe. Słabo rozpuszczają się w wodzie, ponieważ mają charakter lipofilowy, za to są dobrze rozpuszczalne w rozpuszczalnikach organicznych - takich jak gliceryna lub glikol propylenowy. Najbardziej popularnymi związkami z grupy parabenów są m.in paraben metylu(Methylparaben), paraben etylu(Ethylparaben), paraben butylu(Butylparaben) - często stosowane są też ich sole. Ciekawostką jest fakt, że w śladowych ilościach Methylparaben występuje w owocach borówki amerykańskiej.

 

 

 

Eksperymenty i kompetencje w Bielsku-Białej: kwasy w kosmetykach

Kwasy w kosmetykach

Przyszedł czas na podzielenie się z Państwem kolejnymi badaniami. Tym razem analizowałyśmy obecność kwasu salicylowego, glikolowego i mlekowego w naszych kosmetykach. Są one zaliczane do grupy kwasów hydroksylowych. Kwas salicylowy do beta-hydroksykwasów, a kwasy glikolowy i mlekowy do alfa-hydroksykwasów.

Kwas salicylowy to jedyny kwas BHA stosowany w kosmetyce. Ze względu na swoje właściwości lipofilowe bardzo dobrze radzi sobie z łojotokiem, zaskórnikami czy nadmiernym rogowaceniem. Co ważne, jest on delikatny dla skóry, pod warunkiem, że został zastosowany w odpowiednim stężeniu i formule. Może jednak działać alergizująco– dotyczy to szczególnie osób uczulonych na salicylany (a więc też na aspirynę).

Kwasy AHA, czyli alfa-hydroksykwasy są szeroko wykorzystywane w kosmetologii ze względu na swoje właściwości keratolityczne czyli złuszczające, przeciwbakteryjne czy rozjaśniające. Niestety stosowane przez dłuższy czas wysuszają naskórek, powodują stan zapalny, a następnie pękanie skóry; zaburzają gospodarkę kwasowo-zasadową skóry.

Kwasy mogą być bardzo skuteczne, jednak nieumiejętnie stosowane lub w nieodpowiedniej ilości mogą szkodzić skórze, czego konsekwencją mogą być bolesne poparzenia czy szpecące blizny.

 

 

Wkrótce kosmetyk, którego używamy wszyscy…

 

 

Eksperymenty i kompetencje w Bielsku-Białej: Częste mycie skraca życie?

Częste mycie skraca życie? –obecność triclosanu w pastach do zębów.

 

Triclosan – to związek chemiczny o właściwościach  przeciwgrzybiczych i przeciwbakteryjnych. Znajduje on zastosowanie m.in. w niektórych pastach do zębów i  płynach do płukania ust.  Badania naukowe dowiodły, że triclosan może powodować zakłócanie funkcji mięśnia sercowego. Może przyczynić się również do zahamowania prawidłowej produkcji hormonów tarczycy, a w konsekwencji do obniżenia ich poziomu we krwi. Co równie ważne, triclosan może niekorzystnie wpływać na florę bakteryjną na skórze, w jamie ustnej, a nawet w jelitach (jeśli związek dostanie się do organizmu drogą pokarmową). Wówczas naturalna ochrona organizmu ulega osłabieniu i jednocześnie dochodzi do rozrostu bakterii odpornych nie tylko na tę substancję, ale i wiele antybiotyków.   Triclosan jest dopuszczony w krajach UE do stosowania w określonych produktach kosmetycznych jako konserwant. Jego stężenie, które uznaje się za bezpieczne, nie może przy tym przekraczać 0,3 procent (w płynie do ust – 0,2 proc.).

A jak wygląda to z punktu widzenia charakterystyki chemicznej?
Triclosan należy  do pochodnych fenoli - jest to grupa związków organicznych, które zawierają grupy hydroksylowe połączone bezpośrednio z atomem węgla w pierścieniu aromatycznym. Ich wzór ogólny to ArOH. Mają odczyn lekko kwasowy, na drodze dysocjacji elektrolitycznej rozpadają się na jony: hydroniowy i fenolanowy. Reagują z zasadami i metalami aktywnymi, tworząc sole - fenolany.
ArOH + NaOH → ArONa + H2O
2ArOH + 2Na → 2ArONa + H2↑
Związek ten ma postać białego, krystalicznego proszku o charakterystycznym, słabym zapachu fenolu. Jest chlorowanym, aromatycznym związkiem chemicznym, zawierającym grupy funkcyjne charakterystyczne dla eterów i fenoli, warunkujące jego aktywność przeciwdrobnoustrojową.
Triclosan to substancja traktowana obecnie jako tzw. zanieczyszczenie nowo pojawiające się w środowisku (ang. contaminant of emerging concern, CEC), które stanowi zagrożenie dla organizmów żywych.

Częste mycie skraca życie? W przypadku używania produktów z antybakteryjnym triclosanem, to może być jeden z rzadkich przypadków, w których kontrowersyjne powiedzenie jest prawdziwe.

 

Eksperymenty i kompetencje w Bielsku-Białej: skład naszych kosmetyków.

Eksperymenty i kompetencje w Bielsku-Białej: skład naszych kosmetyków.

Szanowni Państwo

Jesteśmy uczennicami  III LO, klasy drugiej z rozszerzonymi przedmiotami: biologią, chemią i matematyką. Chciałyśmy poszerzać nasze praktyczne umiejętności i zdobywać nową wiedzę w dziedzinie chemii. Przełożyć informacje z książek na realnie zachodzące reakcje i procesy. Zrozumieć to, co dzieje się wokół nas. Sprawdzić czym tak naprawdę są substancje, których używamy na co dzień. Dlatego w ramach programu „Eksperymenty i kompetencje w Bielsku-Białej” postanowiłyśmy się przyjrzeć składom często używanych kosmetyków.

Nasz organizm każdego dnia przyjmuje bardzo dużą dawkę różnych substancji chemicznych, które w określony sposób na nas wpływają. Postanowiłyśmy zatem, że co miesiąc będziemy dzielić się przeprowadzonymi przez nas doświadczeniami i eksperymentami, które dotyczyć będą składników naszych kosmetyków. Projekt realizujemy pod okiem pani Profesor Dagny Lenartowicz-Dyczek w składzie: Maja Adamczyk, Aleksandra Biegun, Zuzanna Harężlak, Aleksandra Legierska, Zofia Midor.

 

Część eksperymentalna

Pierwszym związkiem, którego szukałyśmy, i który analizowałyśmy był glikol polietylenowy. Należy do dużej grupy PEG-ów stosowanych szeroko w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym. Sam glikol polietylenowy nie jest szkodliwy. Jest on natomiast często zanieczyszczony 1,4-dioksanem, który jest mutagenny i rakotwórczy. Obecność tych związków sprawdzałyśmy w kosmetykach codziennego użytku. Efekty naszej pracy można zobaczyć poniżej.

Więcej wkróce...