Wiedza o państwie i prawie
WIEDZA O PAŃSTWIE I PRAWIE – KRYTERIA OCEN
Poziom osiągnięć koniecznych
Na ocenę dopuszczającą uczeń powinien:
1. Częściowo rozumieć polecenia nauczyciela.
2. Zapamiętać wiadomości konieczne do elementarnej orientacji w treściach danego działu tematycznego
i z pomocą nauczyciela je odtworzyć.
3. Poprawnie, z pomocą nauczyciela, rozpoznawać, nazywać i klasyfikować poznane pojęcia, zjawiska, procesy, dokumenty, postacie życia publicznego itp.
4. Wykonywać samodzielnie lub z pomocą nauczyciela proste ćwiczenia i polecenia.
5. Współpracować w zespole przy wykonywaniu zadań.
6. Prowadzić zeszyt przedmiotowy.
Poziom osiągnięć podstawowych
Na ocenę dostateczną uczeń powinien:
1. Rozumieć polecenia i instrukcje.
2. Zapamiętać podstawowe wiadomości dla danego działu tematycznego i samodzielnie je prezentować.
3. Rozumieć omawiane zagadnienia.
4. Samodzielnie i poprawnie wykonywać proste ćwiczenia i zadania.
5. Umieć wykorzystać zdobytą wiedzę w praktyce.
6. Aktywnie uczestniczyć w pracach i zadaniach zespołowych.
7. Systematycznie prowadzić zeszyt przedmiotowy.
Poziom osiągnięć rozszerzających
Na ocenę dobrą uczeń powinien:
1. Rozumieć polecenia i instrukcje.
2. Znać omawianą na zajęciach problematykę na poziomie rozszerzonym oraz w sposób logiczny
i spójny ją prezentować.
3. Rozumieć omawiane treści i umieć wyjaśnić je innym.
4. Uogólniać i formułować wnioski.
5. Zajmować stanowisko w kwestiach spornych i bronić swoich poglądów na forum klasy.
6. Aktywnie uczestniczyć w zajęciach lekcyjnych.
7. Poprawnie i sprawnie wykonywać ćwiczenia i inne zadania.
8. Umieć poprawnie wykorzystać zdobytą wiedzę w praktyce.
9. Wykazywać zainteresowanie omawianą na zajęciach problematyką.
10. Systematycznie i starannie prowadzić zeszyt przedmiotowy.
Poziom osiągnięć dopełniających
Na ocenę bardzo dobrą uczeń powinien wypełniać wymagania takie jak na ocenę dobrą i ponadto:
1. Mieć bogate wiadomości na poziomie treści dopełniających.
2. Wykazywać zainteresowanie przedmiotem oraz literaturą popularnonaukową dotyczącą omawianych treści.
3. Umieć samodzielnie poszukiwać informacji w różnych źródłach oraz je selekcjonować.
4. Właściwie interpretować nowe sytuacje i zjawiska, w sposób twórczy rozwiązywać problemy.
5. Umieć oceniać otaczającą rzeczywistość społeczno-polityczną zgodnie z przyjętymi kryteriami wartości.
6. Kierować się dobrem ogółu przy podejmowaniu decyzji, negocjować stanowisko, osiągać kompromis.
7. Kierować pracą zespołu rówieśników.
Poziom osiągnięć ponadprogramowych
Na ocenę celującą uczeń powinien wypełnić wymagania takie jak na ocenę bardzo dobrą i ponadto:
1. Wykazywać szczególne zainteresowanie przedmiotem oraz literaturą popularnonaukową
i specjalistyczną zgodną z omawianą na zajęciach tematyką.
2. Uczestniczyć w konkursach i olimpiadach właściwych dla przedmiotu i uzyskiwać wyróżniające wyniki,
godnie reprezentując szkołę.
3. Podejmować się wykonania zadań dodatkowych (indywidualnie lub w zespole), znacznie wykraczających poza podstawę programową.
OSIĄGNIĘCIA UCZNIA: 2.
I. WIADOMOŚCI:
Uczeń:
- omawia genezę i cechy państwa
- zna funkcje współczesnych państw, podaje przykłady działań,
- omawia kulturowe oraz społeczno- polityczne podstawy funkcjonowania społeczeństwa
i państwa,
- przedstawia historyczne korzenie prawa,
- omawia czynniki legitymizujące władzę,
- charakteryzuje monarchie, republiki na wybranych przykładach,
- zna cechy reżimów demokratycznego, autorytarnego, totalitarnego,
- omawia strukturę terytorialno – administracyjną państwa,
- zna przywódców współczesnych państw,
- omawia cechy współczesnych systemów politycznych,
- omawia ewolucję ustroju państwa polskiego od monarchii patrymonialnej do republiki demokratycznej,
- opisuje zasady ustrojowe zawarte w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz kompetencje głównych instytucji państwa ( prezydent, rząd, sejm i senat, sądy i trybunały, organy kontroli państwowej i ochrony prawnej, władza lokalna),
- omawia zasady funkcjonowania demokratycznego państwa,
- określa podstawowe funkcje i zadania, rodzaje oraz zasady tworzenia prawa,
- wyjaśnia swoje zadania i role przypisane w państwie demokratycznym opartym na społeczeństwie obywatelskim,
- omawia organizację i zasady funkcjonowania ważniejszych instytucji państwa polskiego,
a także wskazuje możliwości wpływania obywateli na ich działalność,
- przedstawia istotę procesu transformacji ustrojowej i społeczno–gospodarczej w Polsce, dostrzega jej konsekwencje dla sytuacji różnych grup społecznych i konkretnych jednostek,
- definiuje pojęcia: transformacja systemowa i ustrojowa, państwo, funkcja redystrybucyjna, suwerenność, apatryda, interwencjonizm, polityka, elita polityczna, kultura polityczna, władza, legitymizacja, patologie władzy, alienacja, korupcja, nepotyzm, klientelizm, oligarchizacja, partykularyzm, populizm, inicjatywa ludowa, veto ludowe, inwigilacja, indoktrynacja, tyrania, monarchia despotyczna, patrymonialna, absolutna, parlamentarna, konstytucyjna, republika arystokratyczna, burżuazyjna, demokratyczna, system polityczny, system parlamentarno – gabinetowy, prezydencki, mieszany, doktryna, ideologia, demokracja, demokracja bezpośrednia i pośrednia, państwo prawa, konstytucjonalizm, suwerenność, pluralizm, trójpodział władz, monizm władzy, totalitaryzm, autorytaryzm, demagogia, racja stanu, federacja, konfederacja, konstytucja, partia polityczna, zasady wymiaru sprawiedliwości: niezawisłość, instancyjność, kolegialność, jawność, mandat, kadencja, proces legislacyjny, legislatywa, egzekutywa, jurysdykcja, expose, prerogatywy, kontrasygnata, kasacja, apelacja, wotum zaufania, konstruktywne wotum nieufności, korpus służby cywilnej, kworum, większość zwykła, bezwzględna, kwalifikowana, immunitet, ekstradycja, konwent seniorów, interpelacja, referendum, ordynacja wyborcza, Rada Gabinetowa, absolutorium, administracja zespolona i niezespolona, ratyfikacja, skarga konstytucyjna, prawo łaski.
II. UMIEJĘTNOŚCI:
Uczeń:
- samodzielnie, świadomie i selektywnie korzysta z bogatego strumienia informacji, szczególnie przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii informacyjnych,
- śledzi ze zrozumieniem stanowiska uczestników debaty publicznej,- odróżnia opinię od faktów,
- samodzielnie formułuje oraz uzasadnia własne stanowisko oraz potrafi go bronić na forum publicznym z wykorzystaniem różnych technik argumentacji,
- właściwie korzysta z przysługujących praw i demokratycznych procedur w rozwiązywaniu konfliktów,
- rozróżnia kompetencje poszczególnych organów władzy i instytucji państwowych oraz samorządowych,
- analizuje motywy działania i wybory dokonywane przez uczestników życia publicznego
z punktu widzenia podstawowych wartości życia społecznego,
- czyta ze zrozumieniem podstawowe dokumenty prawne (prawa cywilnego, karnego, administracyjnego oraz międzynarodowego w zakresie ochrony praw człowieka),
- czyta ze zrozumieniem teksty dziennikarskie, publicystyczne i popularnonaukowe dotyczące nauk społecznych, polityki i prawa.
III. POSTAWY:
Uczeń:
- rozwija i ugruntowuje poczucie własnej wartości i niezależności,
- kształtuje umiejętność samodzielnego kierowania swoim rozwojem,
- doskonali umiejętność współistnienia i współdziałania w grupie z zachowaniem obowiązujących norm społecznych,
- przejawia samodzielność w podejmowaniu przemyślanych decyzji i działań dotyczących problemów obywatelskich,
- dokonuje właściwej oceny swoich decyzji i działań,
- rzetelnie wypełnia powinności obywatelskie,
- działa w duchu poszanowania prawa i prawdy oraz akceptacji decyzji podjętych w demokratyczny sposób, bez względu na osobisty interes,
- właściwie pojmuje zadania i role przypisane mu w państwie demokratycznym opartym na społeczeństwie obywatelskim,
- ma świadomość związku własnych interesów z dobrem publicznym,
- wykazuje postawy tolerancji oraz otwartości na poglądy innych osób,
- przejawia aktywność społeczną i obywatelską, zwłaszcza wobec przykładów patologii społecznej,
- jest odpowiedzialny za funkcjonowanie zbiorowości - od rodziny, poprzez szkołę, aż do państwa,
- posiada świadomość wspólnoty i potrzeby współpracy z innymi narodami Europy przy zachowaniu i poszanowaniu swojej odrębności narodowej.
Opr. mgr Izabela Podlewska- Lasler
